Bilety miesięczne, legitymacje i dokumenty

Menu:

Bilety miesięczne oraz wolnej jazdy

W poniższej galerii znajdą Państwo imienne bilety miesięczne od niemalże samych początków funkcjonowania elektrycznych tramwajów na ulicach Krakowa, dzięki którym stali pasażerowie mogli dzień w dzień podróżować do pracy, szkoły czy na uczelnię. Znajdują się tutaj także bilety wolnej jazdy, zarówno imienne jak i na okaziciela, pozwalające na bezpłatne przejazdy ze względu na specjalne wydarzenia odbywające się w stołeczno-królewskim mieście, czy ze względu na stanowisko piastowane przez posiadacza. Zakres posiadanych materiałow w tej kategorii obejmuje półwiecze od końcówki pierwszej dekady XX wieku.

Legitymacje do biletów

Do korzystania z biletów często były potrzebne imienne legitymacje. Stanowiły one tak samo jak w dzisiejszych czasach dodatek do biletu miesięcznego bez podanych danych osobowych pasażera, albo były udokumentowaniem prawa do zakupu biletów ulgowych dla uczniów, studentów, emerytów i rencistów. Eksponaty przedstawione tutaj są często silnie powiązane z biletami z poprzedniej galerii.

Naklejki i hologramy

Aby ułatwić korzystanie z biletów miesięcznych oraz legitymacji, miejsce osobnych dokumentów na każdy miesiąc czy rok z czasem zajęły blankiety dostosowane do korzystania przez wiele miesięcy. Funkcję potwierdzenia, czy dana osoba w dalszym ciągu ma prawo korzystać z uprawnień zapisanych na dokumencie, służby transportowe naklejały oraz parafowały specjalne naklejki, przedłużające ważność legitymacji czy biletu. W formie nowocześniejszych i trudniejszych do podrobienia hologramów, metoda ta przetrwała do dzisiaj w wielu instytucjach.

Legitymacje, przepustki i uprawnienia pracownicze

Specjalny rodzaj dokumentów dostawali na wyposażenie pracownicy przedsiębiorstw komunikacyjnych. Obejmowały one zarówno ogólne przepustki, potwierdzające fakt pracy w zakładzie, jak i legitymacje informujące o konkretnym zajmowanym stanowisku. Potwierdzały one kwalifikacje posiadacza do wykonywania swoich funkcji, pełniąc także funkcję biletów wolnej jazdy. Do tego, prowadzący pojazdy szynowe posiadają specjalne zezwolenia do kierowania tramwajami, różniące się od zwykłego prawa jazdy.

Mandaty i opłaty dodatkowe

Niestety, nie zawsze pasażerowie stosowali się do obowiązującej w danym okresie taryfy biletowej, poprzez zakup biletu ulgowego bez prawa do zniżki bądź w ogóle pominięcie zapłaty za przejazd. O ile w czasach przedwojennych było to praktycznie niemożliwe ze względu na obsadę konduktorską pilnującą drzwi wejściowych do wozów, to postępująca za czasów PRL automatyzacja pojazdów spowodowała wymarcie zawodu konduktora w komunikacji miejskiej. W związku z tym, że część ludzi wykorzystywała ten fakt ze względu na trudną sytuację ekonomiczną bądź zwykłe skąpstwo, wprowadzono nowy rodzaj służb – kontrolerów biletów, będących niejako następcami dawnych konduktorów. Sprawdzali oni wyrywkowo bilety w różnych pojazdach, niejednokrotnie powodując zaskoczenie pasażerów. Ze względu na to, że mieli oni czapki przepasane intensywnie żółtym sznurkiem, odróżniającym ich od konduktorów w czapkach z akcentem bordowym, zaczęto ich kolokwialnie nazywać „kanarami”.

Inne dokumenty

Na zakończenie znajdą Państwo w niniejszej sekcji inne dokumenty, które nie są powiązane w żaden sposób z biletami czy legitymacjami, ale ze względów historycznych są równie ciekawe i warte pokazania – takie jak dawne pisma, wnioski, listy lub druki przewozowe.