MAN SG242 - Kombinat
Autobusy

Autobus MAN SG242 #36001

Historia autobusu

Na początku lat ’90 XX wieku, w związku ze zmianami ustrojowymi w Polsce, przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej rozpoczęły poszukiwanie nowych sposobów pozyskania taboru. Skończyła się prawie półwieczna epoka PRL-u, a w raz z nią centralne rozdysponowywanie pojazdów do wszystkich polskich miast. Początkowo, Kraków na masową skalę, jako pierwsze miasto w Polsce, rozpoczął poszukiwanie używanych pojazdów za granicą. Zaowocowało to kilkoma seriami pojazdów z Norymbergi, a także autobusami z Göteborga i innych szwedzkich miast. Eksploatacja używanych autobusów marki MAN i Scania skłoniła krakowskie MPK do zakupu fabrycznie nowych pojazdów od tych producentów, dzięki czemu już w 1991 roku na ulicach Krakowa pojawił się testowy egzemplarz MAN-a SG242, a kilka miesięcy po nim Scanii CN113ALB. Po okresie próbnej eksploatacji obydwu przegubowych pojazdów, w 1992 roku postanowiono kupić na próbę jeden autobus typu SG242, produkcji norymberskich zakładów. Niestety, głównie ze względu na brak czwartych drzwi oraz niechęć fabryki do zaprojektowania specjalnej wersji pojazdów dla Krakowa, nie zdecydowano się na dokupienie kolejnych egzemplarzy z Niemiec, dlatego jedyny pojazd typu SG242 stał się swego rodzaju unikatem na krakowskich drogach.

Autobusy MAN SG242 charakteryzują się przegubową konstrukcją o długości niemalże 18 metrów. Wyposażone są w automatyczną skrzynię biegów oraz 3 pary drzwi dla pasażerów. Ostatnie drzwi, znajdujące się za przegubem, są dodatkowo zabezpieczone poprzez ruchomy stopień, reagujący na nacisk. Było to powszechne rozwiązanie stosowane w Niemczech, uniemożliwiające przypadkowe przytrzaśnięcie wsiadających pasażerów. Krakowski MAN zaraz po dotarciu do miasta był wyposażony w specjalne, przewijane taśmy do prezentacji numeru linii i kierunku jazdy, a także uchwyt na tablicę z trasą przejazdu. Z czasem wyposażenie to zostało zastąpione zielonymi wyświetlaczami mozaikowymi marki R&G. W ramach ujednolicenia z eksploatowanym przez MPK taborem, oryginalne nadkola zostały zastąpione tymi z pojazdów marki Jelcz. Takie modyfikacje pozwoliły na oszczędności finansowe, ponieważ powszechnie dostępne w całej Polsce części były o wiele tańsze od drogich, markowych elementów zachodnich producentów. Poza tym, w pojeździe nie dokonywano żadnych większych zmian w trakcie ponad 20-letniej eksploatacji, co świadczy o jego jakości wykonania i trwałości. Pojazd nie miał także żadnych poważniejszych awarii, czy problemów technicznych. Jedyny w swojej historii remont, autobus przechodził w 2007 roku, po 15 latach eksploatacji. Polegał on głównie na odświeżeniu wnętrza poprzez wymianę laminatów, tapicerek siedzeń oraz wykładzin podłogowych, a także na odnowieniu powłoki lakierniczej. Wytrzymałość tego pojazdu dowiodła, że jego zakup na początku lat ’90 był bardzo dobrą inwestycją w przyszłość, pomijając fakt braku niskiej podłogi i klimatyzacji, które jeszcze kilka lat po zakupie MAN-a były wyposażeniem luksusowym.

W procesie powrotu krakowskich autobusów do przedwojennych, niebieskich barw królewskiego miasta, poszukiwano najlepszego możliwego schematu malowania w miejsce ogólnopolskiego, kremowo-bordowego. Początkowo, nowo dostarczane po 1988 roku do naszego miasta autobusy miały po prostu zamienioną czerwień na błękit, bez zmieniania pozostałych detali. W przypadku nowoczesnego MAN-a postanowiono uczynić odważniejszy krok i autobus został pomalowany w barwy miejskiego przewoźnika z Monachium, które podobnie jak Kraków identyfikuje się odcieniami błękitu. Po drobnych modyfikacjach odcieni barw, malowanie to stało się podstawą identyfikacji wizualnej MPK Kraków na następne dwie dekady. W latach ’90 MAN SG242 wyróżniał się na tle taboru zarówno krakowskiego MPK, jak i innych przewoźników w postsocjalistycznej Europie, zdecydowanie przewyższał komfortem i zastosowanymi rozwiązaniami konstrukcje producentów z naszego regionu. Po kilku latach stał się już tylko jednym z elementów mieszanki starych i nowych pojazdów, będących w ruchu. Jednak do samego końca swojej eksploatacji pozostawał dosyć charakterystycznym pojazdem krakowskiej komunikacji miejskiej, a symbolika jego kupna na przełomie 1991 i 1992 roku zadecydowała o pozostawieniu go jako egzemplarza muzealna.

Opisywany autobus był początkowo eksploatowany przez zajezdnię Czyżyny, która wówczas obsługiwała wszystkie nowe i najbardziej pojemne pojazdy w naszym mieście. Wyjeżdżał najczęściej na trasę 119, która wtedy była bardzo reprezentacyjną linią autobusową, przez co jeździły na niej najnowocześniejsze oraz testowane pojazdy. Następnie trafił na krótko do zajezdni na Woli Duchackiej, aby od 2001 do końca swojej eksploatacji stacjonować na zajezdni Bieńczyce z innymi, nowodostarczonymi przegubowcami tej marki. Ze względu na brak czwartych drzwi, wysyłano go najczęściej na linie o średnich napełnieniach. Autobus kursujący pod numerem #BM700 miał wykonać swoje ostatnie kursy z pasażerami już w styczniu 2013 roku na linii 105, ale braki taborowe panujące na zajezdni oraz dobry stan techniczny „dziadka“ spowodowały, że plany te zostały zmienione. Odstawiono go dopiero we wrześniu 2013 roku, a swoje ostatnie kursy wykonał na linii 572, będąc rezerwą dla młodszych pojazdów tego samego producenta, kursujących na niej. Obecnie, został on przeniesiony ze swojego macierzystego, nowohuckiego zakładu do zajezdni Wola Duchacka. Oczekuje on na włączenie do floty czynnych pojazdów historycznych MPK S.A. w Krakowie, dzięki czemu w przyszłości będzie można go spotkać na wydarzeniach związanych z historią komunikacji miejskiej, a także w ramach Krakowskiej Linii Muzealnej.

Dane techniczne:

Producent: MAN AG (Norymberga)
Rodzaj autobusu: Średniopodłogowy przegubowy autobus miejski klasy MEGA
Lata produkcji: 1986-1993
Lata eksploatacji w Krakowie: 1992-2013
Autobus zabytkowy: Od 2013 roku
Długość całkowita: 17400 mm
Masa własna: 15000 kg
Silnik: MAN D 2866 LUH07 (Diesel, 245KM)
Skrzynia biegów: Automatyczna ZF 4 HP500 (4 biegi)
Liczba miejsc siedzących: 44
Liczba miejsc ogółem: 154

Galeria