Bilety Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu (2006-obecnie)

W 2006 roku nastąpiły poważne zmiany w zakresie rodzielenia funkcji zarządczych i wykonawczych w Komunikacji Miejskiej w Krakowie, upodobniające ją do modeli funkcjonujących w Zachodniej Europie. Kompetencje organizatora siatki połączeń, zmian tras i innych zadań organizacyjych podjął Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu, a MPK dotychczas zarządzające całością miejskiego transportu publicznego w Krakowie, stało się jedynie podwykonawcą usług transportowych. Zmiana ta nie była prawie w ogóle odczuwalna dla pasażerów, dlatego przez wiele lat po zmianach w dalszym ciągu krakowski przewoźnik zbierał skargi od pasażerów na każdy aspekt swojej działalności.

Bilety:

Bilety normalne

Początkowo na biletach zaszły tylko dwie zmiany, co pozwoliło też uniknąć niepotrzebnego zamieszania i kosztów. Niewielkie logo MPK w lewej-górnej części dokumentu zmieniono na herb Miasta Krakowa, a napis “MPK S.A. w Krakowie” zmieniono na “Komunikacja Miejska w Krakowie”.

Bilety ulgowe gminne

Dopiero z czasem zaczęto wprowadzać poważniejsze zmiany w szacie graficznej biletów, wizualnie bardzo je unowocześniając. Co prawda stara szata graficzna, wielokolorowa i z typowo krakowskimi motywami była ładna i bardzo charakterystyczna, to jednak potrzeba było wraz z idącymi do przodu zmianami na lepsze w komunikacji, unowocześnić też wygląd biletów dla dopełnienia postępu. Skomplikowane motywy zastąpiono wpasowującym się w najnowsze trendy w designie dwukolorowymi zarysami krakowskich zabudowań i minimalną ilością informacji – napisem “Miasto Kraków”, rodzajem biletu, ceną, serią, napisem “Komunikacja Miejska w Krakowie” wraz z miejskim herbem, strzałką symbolizującą kierunek kasowania biletu oraz dodatkowymi literami symobilizującymi rodzaj ulgi lub jej brak.

Bilety ulgowe ustawowe

W dalszym ciągu pozostały jednak pewne stare elementy na biletach. Nie zmieniono czcionek, na odwrocie pozostały informacje w kilku językach o konieczności skasowania biletu, a także pozostało charakterystyczne oznaczenie numeru seryjnego biletu. Dodatkowo, ponieważ wszystkie nowe bilety były niebieskie, to w celu łatwiejszego wizualnego odróżnienia biletów normalnych, ulgowych i ulgowych ustawowych, na biletach ze zniżkami wprowadzono dodatkowe wzory geometryczne z ich prawej strony. Z prawej strony biletów ulgowych gminnych dominował okrąg, a ulgowych ustawowych kwadrat oparty na jednym ze swoich narożników.

Bilety ulgowe (po ujednoliceniu ulg)

Po pewnym czasie wprowadzono poważniejsze reformy taryfowe, w sposób zdecydowanie bardziej istotny wpływające na odbiór komunikacji miejskiej, niż sama szata graficzna. Dokonano szeregu uproszczeń w taryfie i zlikwidowano niepotrzebne rodzaje biletów, a utworzono nowe, zdaniem urzędników, brakujące w dotychczasowej taryfie. Po wielu latach powrócono do jednego, ujednoliconego biletu ulgowego, którego cena wynosi 50% biletu normalnego, czyli tyle co w przypadku dawnego ulgowego ustawowego. Poza tym wprowadzano nowe rodzaje oraz interwały biletów czasowych. W ramach tych zmian, bilety jednokrotnego kasowania na strefę miejską stały się biletami jednorazowymi lub 40-minutowymi. Pasażer dostał możliwość wyboru, czy w ramach tego biletu chce jechać jednym pojazdem dowolny czas do końca jego trasy, czy może preferuje możliwość przesiadania się, ale w ograniczonym czasie.

Bilety dwukrotnego kasowania

Nowością był także powrót, po ponad dwudziestu latach, biletów dwukrotnego kasowania. Bilety te umożliwiają podróż z przesiadką lub tam i z powrotem trochę taniej, niż kasując dwa bilety jednorazowe, w sytuacji kiedy niemożliwe lub nieopłacalne jest skasowanie biletu czasowego. Jednak bilet ten posiada pewne ograniczenie – nie mogą na nim pojechać w jedną podróż dwie osoby, co praktykowali niektórzy Krakowianie. Jest to związane z tym, że od strony formalnej rzecz ujmując, bilet ten dokładnie uprawnia do dwukrotnego przejazdu jednej osoby – analogicznie, jak bilet normalny też uprawnia do przejazdu jednej osoby, więc np. dwoje studentów też nie może w taki sposób podróżować. Jedyną dopuszczalną sytuacją tego typu jest odwrotna – kiedy prowadzący sprzeda osobie, zamiast biletu normalnego, dwa bilety ulgowe ze względu na wyczerpanie ich zapasu.

Bilety nocne

Przez chwilę po przejęciu organizowania transportu przez ZIKiT funkcjonowały w dalszym ciągu wszystkie bilety nocne – zarówno te z kiosku jak i sprzedane przez prowadzącego (z wizuerunkiem pojazdu i informacją o prowizji), jedynie ze zmienionym napisem oraz herbem. Przygotowywano nowy, ciekawy wzór kompatybilny z nowowprowadzanymi, niebieskimi biletami. Nowe bilety nocne miały być ciemnogranatowe i nad zarysami miasta miał się wznosić księżyc. Dodatkową ciekawostką było przygotowanie biletów nocnych aglomeracyjnych, które były granatowo-zielone, łącząc wygląd biletów nocnych z dziennymi biletami aglomeracyjnymi. Propozycja ich wprowadzenia była związana z uruchomieniem pierwszych podmiejskich linii nocnych, oznaczonych 9-tką z przodu – była to 902 w miejsce dawnej 692 do Lotniska w Balicach, a chwilę później wydłużono kończące w Nowym Bieżanowie 603 do Wieliczki pod numerem 904. Jednak żadnych z biletów nocnych w nowej szacie graficznej nie wprowadzono, ponieważ w międzyczasie, w trakcie projektowania zmian w taryfie biletowej, całkowicie zniesiono osobną taryfę na linie nocne.

Bilety aglomeracyjne

Zmiany taryfowe objęły także linie dzienne, kursujące za Kraków. Nowe bilety jednorazowe dla Aglomeracji Krakowskiej miały wygląd kompatybilny z pozostałymi nowymi biletami, jednak różniły się kolorystyką. Odcienie niebieskiego zastąpiły odmiany koloru zielonego, nawiązując do podkrakowskich terenów rekreacyjnych i wiejskich. Wraz z późniejszą reformą na bilecie pojawił się kontur liczby 1 symbolizujący bilet jednorazowy w podobny sposób jak na miejskim bilecie 40-minutowym oraz zrezygnowano z dodatkowych dopłat za kupno biletu w pojeździe.

Bilety 15- i 20-minutowe

Bardzo przydatnym rozwiązaniem wprowadzonym podczas zmian taryfowych było dodanie do oferty biletów 15-minutowych, pozwalających na krótkie podróże w adekwatnej do nich cenie. Podczas kolejnej reformy taryfy biletowej, kiedy to wprowadzono bilety 40-minutowe, “15-stki” zostały zastąpione dłuższymi biletami 20-minutowymi, aby uzyskać równe interwały biletów czasowych 20/40/60 minut oraz zapewnić większemu gronu pasażerów opcję zakupu tańszych biletów.

Bilety godzinne

Bilety godzinne również przechodziły ewolucję od biletów MPK Kraków do współczesnych miejskich, W momencie zmiany szaty graficznej, oznaczenie godziny symbolem “1h” zostało zastąpione “60 min”, aby ujednolicić system oznaczania z pozostałymi biletami czasowymi. Po kilku latach zasięg biletu godzinnego został rozciągnięty na pierwszą i drugą strefę biletową. Żeby stał się intuicyjny dla pasażerów, przyzwyczajonych do tego, że zawsze były dwa osobne rodzaje biletów na strefę aglomeracyjną i miejską, zostały mu wtedy nadane nowe barwy niebiesko-zielone. Z czasem to rozwiązanie zastosowano we wszystkich biletach obowiązujących w dwóch strefach biletowych, nie mających tańszego odpowiednika tylko na strefę miejską.

Bilety 90-minutowe

Z racji coraz bardziej zdobywającego popularność w Krakowie i propagowanego systemu przesiadkowego w komunikacji miejskiej, atakże konieczności podróży Krakowian z nieraz bardzo odległych od granic samego miasta zakątków aglomeracji, wprowadzono bilet 90-minutowy. Stał się on doskonałym rozwiązaniem dla osób dojeżdżających zza Krakowa do miasta i potrzebujących się przesiąść do innych pojazdów komunikacji miejskiej. Dodatkowo spopularyzowała go możliwość kupienia u prowadzących wraz z biletami 60-minutowymi zamiast biletów jednorazowych. Po wprowadzeniu dwukolorowej szaty graficznej dla biletów godzinnych identyczną zmianę wprowadzono również dla tych biletów, ponieważ nigdy nie posiadały one wersji miejskiej. Znikły też wtedy wersje z dopłatą za kupno biletu u kierowcy, ponieważ w ramach uproszczeń prowadzący zaczęli sprzedawać tylko bilety 60-minutowe, za to bez jakichkolwiek prowizji.

Bilety krótkookresowe

W ramach ujednolicenia biletów do nowego standardu, swoją nietypową formę straciły bilety 24-,48- oraz 72-godzinne. Charakterystyczne, przedłużone bilety w cukierowych kolorach zyskały kubaturę i barwy ujednolicone z pozostałymi biletami. Ze względu na ich stosunkowo wysoką wartość, z lewej strony kartonika pozostawiono hologram autentyczności Izby Gospodarczej Komunikacji Miejskiej (IGKM). Zaraz obok niego umieszczono wzorem biletów czasowych kolorowy pasek z informacją o długości ważności biletu w formacie liczby godzin oraz litery “h”. Dodatkowo po dłuższej przerwie powrócił bilet tygodniowy ważny przez 7 dni od momentu skasowania, a jego nowa forma analogiczna z pozostałymi biletami stała się bardzo zachęcająca z powodu zwiększonej prostoty użytkowania. Pasek z oznaczeniem długości ważności biletu ma inny kolor w zależności od okresu ważności biletu – zmienia się gradientowo od czerwono-różowego dla biletu ważnego 24 godziny do ciemno-fioletowego w przypadku biletu tygodniowego.

Bilety grupowe

Podobną metamorfozę co bilety kilkudobowe przeszły bilety grupowe. W trakcie reform pozostawiono w taryfie biletowej możliwość zakupu jednego biletu dla wielu osób, co w znaczący sposób ułatwia chociażby organizację wycieczek. Podobnie jak bilety jedno- i wielodobowe, grupowy wyposażony jest w hologram IGKM zabezpieczający go przed podrobieniem. Początkowo obok znajdował się analogiczny jak w biletach czasowych kolorowy pasek, na którym zamiast okresu ważności była podana liczba pasażerów dopuszczalna do podróży na jednym bilecie – 15 osób lub 20 osób. W późniejszych latach w ramach uproszeń taryfy biletowej zlikwidowano bilet 15-osobowy, a kolorowy pasek zastąpiono motywem kilku wypełnionych okręgów o różnych rozmiarach, symbolizującym grupę osób.

Bilety rodzinne

Zmiana wzoru na nowy w przypadku biletów rodzinnych przebiegła analogicznie jak w pozostałych przypadkach. Nowe bilety rodzinne zyskały hologram, który był dodatkowym zabezpieczeniem dla tego rodzaju biletów. Nie było żadnego paska z lewej strony, jak to miało miejsce w biletach czasowych, czy starszych seriach grupowych, tylko okręgi symbolizujące członków rodziny, podobnie jak w przypadku nowszych serii biletów grupowych. Początkowo rozróżniano bilet rodzinny na strefę I i na strefę I+II, ale z czasem zrezygnowano z tego i pozostawiono tylko ten drugi, więc wprowadzono kolorystykę biletów zielono-niebieską, jak na 60- i 90-minutowych.

W tym miejscu warto też zwrócić uwagę jak zmieniały się z czasem szczegóły graficzne na biletach wedle nowego wzoru – przez chwilę próbowano w miejsce Herbu Miasta Krakowa wprowadzić nowe logo Komunikacji Miejskiej w Krakowie, jednak ostatecznie się z tego wycofano. Zmieniono też czcionkę ceny i innych napisów na zdecydowanie bardziej nowoczesną, oraz wprowadzono od strony kasowania biletów białe prostokąty, zdecydowanie poprawiające czytelność wybijanych od góry oznaczeń we współczesnych kasownikach.

Bilety na łączone przejazdy KMK oraz SKA

W Krakowie od wielu lat mówi się o wprowadzeniu ujednoliconej taryfy na transport publiczny, wzorem miast niemieckich, czy nawet rozwiązania stosowanego w Warszawie. Niestety, w większości polskich miast bardzo trudno idzie wypracowanie wzajemnych porozumień pomiędzy samorządami i organizatorami transportu, a przewoźnikami prywatnymi i komunalnymi, w szczególności spółkami kolejowymi. Światełko w tunelu pojawiło się w Krakowie pod koniec 2014 roku, kiedy zaczęła startować Szybka Kolej Aglomeracyjna. W 2015 roku podjęto pierwszy krok ku integracji taryfowej – wprowadzono łączone bilety Komunikacji Miejskiej w Krakowie i Kolei Małopolskich. Nowe bilety o nietypym czasie ważności – 70 minut – umożliwiają podróżowanie po skasowaniu na terenie dwóch stref biletowych, zarówno komunikacją miejską jak i pociągami wojewódzkiego przewoźnika. W przypadku gdy podróż zaczynamy pociągiem, bilet kasuje konduktor, a jeśli pierwszym etapem jest tramwaj lub autobus, bilet podlega normalnemu skasowaniu w kasowniku. Jest to obecnie najnowszy rodzaj biletów w ofercie krakowskiej komunikacji miejskiej.

Dopłaty do biletów

Pomimo upływu lat, w przypadku zmian w taryfie biletowej w dalszym ciągu broni się rozwiązanie w postaci dopłat. Chociaż nie zawsze są one możliwe do zastosowania, bo np. zmiany w taryfie są na tyle poważne, że większość rodzajów biletów zmienia swoją funkcję, to w sytuacji zmian kosmetycznych lub podwyżek spowodowanych inflacją, pozwalają zaoszczędzić bardzo dużo zasobów, umożliwiając pasażerom “wykasować” wszystkie zgromadzone na zapas bilety starego typu.

Rewersy biletów

W powyższej galerii znajdą państwo różne rewersy biletów, które nie znalazły się z pozostałymi biletami we właściwych kategoriach.