Ile zostało z nami tramwajów-berlinek?
Wagony typu K, pomimo że przede wszystkim są jednym z symboli komunikacji miejskiej Warszawy, to są dosyć ciekawym przypadkiem wśród zabytkowego już taboru komunikacji miejskiej w Polsce. Stało się tak, ponieważ żaden inny typ wagonów nie miał szczęścia do tego, by zostać wyprodukowanym w liczbie kilkudziesięciu egzemplarzy, a 1/3 ówczesnej produkcji mogła istnieć do dzisiaj. Dodatkowo, zabytkowe Berlinki znalazły nowych właścicieli w wielu miejscach w Polsce i pełnią różne funkcje. Dlatego chcielibyśmy przedstawić spis zabytkowych wagonów typu “K” produkcji Gdańskiej Fabryki Wagonów oraz Wspólnoty Interesów Górniczych w Katowicach, oddział w Chorzowie.
Niektóre z zachowanych pojazdów pełnią najlepszą możliwą funkcję jaką mogą, czyli są czynnymi eksponatami muzealnymi, bądź w najbliższej przyszłości mają zostać odremontowane. Inne pojazdy wypełniły zbiory muzeów transportu i innych przewoźników, jednakże nie jest planowane w najbliższym czasie ich uruchomienie. Pełnią one rolę zimnych eksponatów, bądź wraków do odbudowy w przyszłości. Dużo wagonów wypełniło zbiory prywatnych kolekcjonerów i znajdują się na ich działkach, przez co zostały uratowane przed kasacją – nawet, jeśli w tym momencie nie ma do nich publicznego dostępu. Ostatnią grupą są tramwaje, które pełnią funkcje związane z utrzymaniem infrastruktury torowej w Warszawie, chociaż te pojazdy będą prawdopodobniej znikać z ulic i zajezdni z powodu zastępowania ich nowymi tramwajami dostosowanymi do funkcji gospodarczych.
Numer taborowy | Funkcja i właściciel | Uwagi |
---|---|---|
#403‑1 | Historyczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon liniowy wg stanu z lat ’70 |
#445 | Historyczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon liniowy wg stanu z końca lat ’40 |
#446 | Historyczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon turystyczny bez ścian bocznych w przedziale pasażerskim (zbudowany z technicznego transportowego) |
#2400 | Historyczny (Tramwaje Warszawskie) | Zabytkowy wagon techniczny transportowy (tzw. pick-up) |
#3909 | Historyczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon liniowy wg stanu z eksploatacji w Berliner Verkehrsbetriebe (BVG) |
#432 | Historyczny (Warszawska Kolej Dojazdowa) | Ex TW 2405, wagon oczekujący remontu wg stanu z eksploatacji na Elektrycznej Kolei Dojazdowej. |
#437 | Historyczny (MPK S.A. w Krakowie) | Wagon liniowy wg prawdopodobnego stanu z zamówienia władz Warszawy, nigdy nie zrealizowanego w tej formie przez wybuch II Wojny Światowej. |
#P‑16 | Prywatny (Berlin) | Wagon w rękach prywatnych, prawdopodobnie przyszły wóz zabytkowy w Berlinie. |
#404 | Prywatny (Warszawa Salomea) | Wagon prywatnego kolekcjonera tramwajów, p. Stanisława Chusteckiego. |
#2213 | Prywatny (Warszawa Salomea) | Wagon prywatnego kolekcjonera tramwajów, p. Stanisława Chusteckiego. Wagon techniczny zbudowany w Warszawie na podwoziu z Berlina. |
#2214 | Prywatny (Warszawa Salomea) | Wagon prywatnego kolekcjonera tramwajów, p. Stanisława Chusteckiego. Wagon techniczny zbudowany w Warszawie na podwoziu z Berlina. |
#S‑11 | Techniczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon spawalniczy Tramwajów Warszawskich. |
#2112 | Techniczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich. |
#2407 | Techniczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich. |
#2406 | Techniczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich. |
#2002 | Techniczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich. |
#2113 | Techniczny (Tramwaje Warszawskie) | Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich. |
#443 | Pomnik (Warszawa) | Wagon ustawiony w formie pomnika techniki przez Teatr Kamienica. |
#2115 | Prywatny (Półtusk) | Własność prywatna |
#P‑17 | Pomnik (Redecz Krukowy) | Własność Kujawskiego Muzeum Oręża, Nauki I Techniki. |
Do powyższego zestawienia, warto dodać także dwa elektrowozy manewrowe na stanie Tramwajów Warszawskich, które również bazują na wagonach typu K. W latach ’80, na dwóch wzmocnionych wózkach po skasowanych tramwajach, zabudowano zupełnie nowe pudła. Podobnie, jak w krakowskim zabytkowym “krokodylku” o numerze BT-1, zabudowano centralnie umieszczone stanowisko motorniczego, kolejowe sprzęgi śrubowe, a sam wózek wzmocniono i wyposażono w nowe przekładnie. Do tego, lokomotywy te są wyposażone w kolejowy system hamulca pneumatycznego. Pojazdy służą do manewrowania wagonami kolejowymi, np. z kruszywem, które wjeżdżają na wspólne tory odstawcze tramwajowo-kolejowe na terenie zakładów T-1 przy ul. Obozowej w Warszawie.