K #P-15 - Warszawa
Zapomniane pojazdy

Ile zostało z nami tramwajów-berlinek?

Wagony typu K, pomimo że przede wszystkim są jednym z symboli komunikacji miejskiej Warszawy, to są dosyć ciekawym przypadkiem wśród zabytkowego już taboru komunikacji miejskiej w Polsce. Stało się tak, ponieważ żaden inny typ wagonów nie miał szczęścia do tego, by zostać wyprodukowanym w liczbie kilkudziesięciu egzemplarzy, a 1/3 ówczesnej produkcji mogła istnieć do dzisiaj. Dodatkowo, zabytkowe Berlinki znalazły nowych właścicieli w wielu miejscach w Polsce i pełnią różne funkcje. Dlatego chcielibyśmy przedstawić spis zabytkowych wagonów typu “K” produkcji Gdańskiej Fabryki Wagonów oraz Wspólnoty Interesów Górniczych w Katowicach, oddział w Chorzowie.

Niektóre z zachowanych pojazdów pełnią najlepszą możliwą funkcję jaką mogą, czyli są czynnymi eksponatami muzealnymi, bądź w najbliższej przyszłości mają zostać odremontowane. Inne pojazdy wypełniły zbiory muzeów transportu i innych przewoźników, jednakże nie jest planowane w najbliższym czasie ich uruchomienie. Pełnią one rolę zimnych eksponatów, bądź wraków do odbudowy w przyszłości. Dużo wagonów wypełniło zbiory prywatnych kolekcjonerów i znajdują się na ich działkach, przez co zostały uratowane przed kasacją – nawet, jeśli w tym momencie nie ma do nich publicznego dostępu. Ostatnią grupą są tramwaje, które pełnią funkcje związane z utrzymaniem infrastruktury torowej w Warszawie, chociaż te pojazdy będą prawdopodobniej znikać z ulic i zajezdni z powodu zastępowania ich nowymi tramwajami dostosowanymi do funkcji gospodarczych.

Numer taborowyFunkcja i właścicielUwagi
#4031Historyczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon liniowy wg stanu z lat ’70
#445Historyczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon liniowy wg stanu z końca lat ’40
#446Historyczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon turystyczny bez ścian bocznych w przedziale pasażerskim (zbudowany z technicznego transportowego)
#2400Historyczny (Tramwaje Warszawskie)Zabytkowy wagon techniczny transportowy (tzw. pick-up)
#3909Historyczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon liniowy wg stanu z eksploatacji w Berliner Verkehrsbetriebe (BVG)
#432Historyczny (Warszawska Kolej Dojazdowa)Ex TW 2405, wagon oczekujący remontu wg stanu z eksploatacji na Elektrycznej Kolei Dojazdowej.
#437Historyczny (MPK S.A. w Krakowie)Wagon liniowy wg prawdopodobnego stanu z zamówienia władz Warszawy, nigdy nie zrealizowanego w tej formie przez wybuch II Wojny Światowej.
#P16Prywatny (Berlin)Wagon w rękach prywatnych, prawdopodobnie przyszły wóz zabytkowy w Berlinie.
#404Prywatny (Warszawa Salomea)Wagon prywatnego kolekcjonera tramwajów, p. Stanisława Chusteckiego.
#2213Prywatny (Warszawa Salomea)Wagon prywatnego kolekcjonera tramwajów, p. Stanisława Chusteckiego. Wagon techniczny zbudowany w Warszawie na podwoziu z Berlina.
#2214Prywatny (Warszawa Salomea)Wagon prywatnego kolekcjonera tramwajów, p. Stanisława Chusteckiego. Wagon techniczny zbudowany w Warszawie na podwoziu z Berlina.
#S11Techniczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon spawalniczy Tramwajów Warszawskich.
#2112Techniczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich.
#2407Techniczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich.
#2406Techniczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich.
#2002Techniczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich.
#2113Techniczny (Tramwaje Warszawskie)Wagon gospodarczy Tramwajów Warszawskich.
#443Pomnik (Warszawa)Wagon ustawiony w formie pomnika techniki przez Teatr Kamienica.
#2115Prywatny (Półtusk)Własność prywatna
#P17Pomnik (Redecz Krukowy)Własność Kujawskiego Muzeum Oręża, Nauki I Techniki.

Do powyższego zestawienia, warto dodać także dwa elektrowozy manewrowe na stanie Tramwajów Warszawskich, które również bazują na wagonach typu K. W latach ’80, na dwóch wzmocnionych wózkach po skasowanych tramwajach, zabudowano zupełnie nowe pudła. Podobnie, jak w krakowskim zabytkowym “krokodylku” o numerze BT-1, zabudowano centralnie umieszczone stanowisko motorniczego, kolejowe sprzęgi śrubowe, a sam wózek wzmocniono i wyposażono w nowe przekładnie. Do tego, lokomotywy te są wyposażone w kolejowy system hamulca pneumatycznego. Pojazdy służą do manewrowania wagonami kolejowymi, np. z kruszywem, które wjeżdżają na wspólne tory odstawcze tramwajowo-kolejowe na terenie zakładów T-1 przy ul. Obozowej w Warszawie.